کوی محبت: در عصر صفویّه ، تعمیرات حرم مطهر به دست شاه اسماعیل صفوی در سال 914 ه ق آغاز شد و در عصر شاه عباس با طرح و نقشه و مهندسی شیخ بهایی، صحن شریف آستان علوی تکمیل شد. شیخ بهایی در طراحی بنای حرم امیرالمؤمنین (ع) تمام هنرمندی خود را به کار برد و آن را متمایز از سایر حرم ها بنیان نهاد.
در سایر حرمهای شریف، زائر، پشت به قبله و از جهت جنوب وارد حرم می شود؛ و تنها در حرم امیرالمؤمنین (ع) ایوان و ورودی اصلی، به گونه ای است که زائر از پایین پا، یعنی از جهت شرقی وارد قبّه مطهر می شود. احتمالاً شیخ بهایی خواسته است با این کار، احترام ویژه ای نسبت به ساحت مقدس امیرالمؤمنین (ع) ابراز کند. و اما بیرون صحن هم، باب «امام رضا (ع)» از یک سو به طرف بازار اصلی شهر (سوق الکبیر) باز شده و از سوی دیگر در برابر ایوان حضرت (ع) قرار دارد و هنگامی که کسی ، از دروازه اصلی وارد شهر شده و آن را در پشت سر خود قرار می داد، تا انتهای بازار شهر و باب امام رضا (ع) و ایوان طلا و ضریح مطهر را به خوبی می دید.
از صدها سال پیش تا به امروز و با تمام تغییراتی که در شهر به وجود آمده است، همواره اولین اشعه آفتاب بامدادی، بازارشهر را روشن کرده و از میانه «باب امام رضا (ع)» مستقیماً به ضریح مطهر می تابد.
این تابش آن قدر زیبا و خیال برانگیز است که شعرای بسیار در وصف زیبایی آن قصیده هایی سروده و این پدیده را «سلام بامدادی آفتاب، به ساحت مقدس مولی الموحدین» به شمار آورده اند.
1. تابش مستقیم نور آفتاب هنگام طلوع و غروب از پنجره های گنبد مطهر:
هنگام طلوع، نور خورشید از پنجره شرقی گنبد به درون حرم تابیده و زیر گنبد را روشن می کند و شعاع آن از پنجره غربی بیرون می زند.
2. ناودان طلا (میزاب ارّحمه)
این ناودان در بالاترین نقطه و در وسط ضلع جنوبی رواق مطهّر، رو به قبله، واقع شده است و تنها راه خروجی آبهای باران از بالای گنبد، ایوان و حرم می باشد. هنگام نزول باران رحمت، مردم آب آن را به نیت شفا جمع می کنند.
گویند که این ناودان در مقابل ناودان طلای کعبه قرار دارد. (ناودانی طلا بر فراز محل ولادت امیرالمؤمنین ع و ناودان طلای دیگر بر بلندای مدفن آن حضرت ع)
برخی از زائران ایرانی در زیر این ناودان 2 رکعت نماز به جا می آورند و با توسل به امیرالمؤمنین (ع) حاجت شان را از خدا طلب می کنند. برخی نیز گفته اند که بعد از این نماز و دعا، حاجت شان برآورده شده است.
گرچه در این زمینه، روایتی وارد نشده است، ولی طبیعی و پرواضح است که هر کس با قصد قربت، 2 رکعت نماز در هر کجای حرم امیرالمؤمنین (ع) بخواند و از خداوند، برآورده شدن حاجاتش را بخواهد، ان شاء الله برآورده می شود.
سید عبدالکریم بن طاووس، از داود بن فرقد نقل می کند که امام صادق (ع) به من فرمود:
در یک طرف کوفه، قبری است که هیچ غمگینی به آن رو نمی آورد که در آنجا 2 یا 4 رکعت نماز بگزارد، مگر آن که خداوند حاجتش را برآورده کرده و غم و اندوهش را نیز برطرف می کند.
داود می گوید: عرض کردم آیا آن قبر حسین (ع) است؟
حضرت با حرکت سر اشاره نمودند: نه.
عرض کردم آیا قبر امیرالمؤمنین (ع) است؟
با سر مبارک اشاره کردند: بله.
نماز در زیر این ناودان هیچ خصوصیتی نسبت به جاهای دیگر حرم ندارد و هیچ کجا وارد نشده است و اشکال هایی نیز به آن وارد است؛ مثل اختلاط زن و مرد، پشت به امام نماز خواندن (البته در صورتی که حائلی بین نمازگزار و امام نباشد و از ایوان، ضریح دیده شود). شایسته است آقایان و بانوان زائر، در اماکن مخصوص به خود، نماز خوانده و از ازدحام در زیر ناودان بپرهیزند.
3. نشانه های وقتت زوال (اذان ظهر)
- کنگره های باب الساعه (باب امام رضا ع) : همانگونه که در تصاویر مشاهده می شود، قوس های کاشی های فیروزه ای باب الساعه در داخل صحن، یکی از نشانه های معماری برای تعیین وقت نماز ظهر می باشد و آن هنگامی است که آفتاب نیمی از قوس وسطی را روشن کرده باشد. در تمامی فصول سال این مسأله حکم فرماست.
- پاگرد حجره های ضلع شمال شرقی حرم: هنگامی که شعاع آفتاب به اندازه چهار انگشت، گوشه ایوان را روشن کرد، نشانه اول وقت نماز ظهر است. این نشانه فقط در چهار ایوان از باب مسلم بن عقیل به طرف شمال اتفاق می افتد.
در بسیاری از مساجد مسلمین (نظیر مسجد گوهرشاد و غیر آن) ستونی برای تعیین ظهر شرقیی قرار دارد که در عربی به آن «المزوله» می گویند، امّا، در صحن نجف با وجود این علائم دیگر نیازی به آن ستون نیست.
یک قبله دارند عاشقان آن هم علی مرتضاست یک شمع دارند عارفان آن هم علی مرتضاست
یک راه دارند رهروان آن هم علی مرتضاست یک روح دارند شیعیان آن هم علی مرتضاست
یک جلوه دارد این جهان آن هم علی مرتضاست یک نابغه دارد زمان آن هم علی مرتضاست
انتهای پیام/